Amerika'daki soğuma değerli metallerde ralliyi başlatabilir

NB Ekonomi - İş Portföy Stratejisti İrem Talaslı Ph.D. / İş Portföy Çoklu Varlık Portföy Yönetimi Bölümü Müdür Yardımcısı Kadir Furtun

Ekonomik ve jeopolitik belirsizliklerin arttığı dönemlerde yatırımcıların daha güvenli liman olarak görülen varlık sınıflarına talebinde artış olmaktadır. Mevcut konjonktürde de Orta Doğu'da yaşanan çatışmaların etkisi ile altın fiyatının aylıkbazdayüzde 10'a yakın arttığını görüyoruz. Enerji emtiasında ise hâlihazırda yaşanmakta olan arz sıkışıklığının çatışmaların Orta Doğu'nun geneline yayılması durumunda daha da artacağı endişeleri ekim ayı içerisinde fiyat yükselişlerini tetikleyen temel unsur oldu. Diğer emtia sınıflarında ise tedarik zincirleri, küresel büyüme gibi faktörlerin etkisi daha ön plandadır. Örneğin Çin Hükümeti'nin ekim ayı içerisinde 2023 yılı bütçe açığı tahminini yükseltmesi mali destek harcamaları ile ekonominin canlandırılacağı beklentilerini artırdı. Bu durum da endüstriyel emtia açısından pozitif bir unsur olarak görülmektedir. Önümüzdeki döneme baktığımız da ise hem Orta Doğu'daki hem de Rusya ile Ukrayna arasındaki uzlaşmazlıklarda yakın vadede kalıcı çözüm olasılığı yüksek görülmemektedir. Bu çerçevede, jeopolitik belirsizlikler altın fiyatlarında yukarı yönlü oynaklık yaratan bir faktör olarak kalmaya devam edebilir. Ek olarak uzun vadeli tahvil faizlerinde yaşanan artışlarda artık zirve seviyelerine gelindiği görüşü emtia piyasalarındaki baskıyı hafifleten bir diğer unsurdur. Nitekim Fed'in 2022 yılında başlayan ve tarihsel olarak bakıldığında en hızlı faiz artırım döngülerinden biri olan sıkılaşma sürecinin sonuna geldiği tahmin edilmekte, finansal koşullardaki sıkılaşma talebin daralacağına işaret etmektedir. Bu tablo altında tahvil faizlerinde daha fazla yükseliş olma ihtimali zayıf görülmektedir. Enflasyonla mücadelede merkez bankalarının büyük kısmının son 2 yıllık dönemde faiz artırımları yapmış olması neticesinde küresel ekonomik büyümenin yavaşlaması beklenmektedir. Bu ise daha orta vadeli bir perspektifle enerji, tarım ve endüstriyel emtia açısından değer kazanımlarının daha sınırlı kalabileceğine işaret etmektedir. Altın ülkemizde son derece geleneksel bir birikim ve değer saklama aracı olarak yatırımcılar tarafından yüksek talep gören bir emtia. Genel olarak da bu talebin fiziki altın yatırımlarında yoğunlaştığını ve yastık altı altın olarak tanımlanan şekilde finansal sistem dışında kasalarda ya da evlerde saklandığını görüyoruz. Finansal sistem dışındaki bu birikimlerden ek bir kazanç elde edilmesi söz konusu olmayıp altın fiyat değişimlerine bağlı bir yatırım olarak kalmaktadır. Bu yatırımların nakit ya da başka bir finansal varlığa dönüştürülebilmesi için ise fiziksel olarak taşınarak satış işlemlerinin yapılması gerekiyor. Altın fonları ise temel olarak altın fiyat hareketlerini takip etmeyi amaçlayan likiditesi daha yüksek ve altın ile altına dayalı finansal varlıklara yatırım yapan portföyler. Bu portföylerin içinde fiziki altın, altına dayalı kira sertifikaları, vadeli altın mevduatları, altına dayalı vadeli işlem sözleşmeleri yer alabilmektedir. Bu sayede, altın fiyat hareketlerinin genel eğimi takip edilirken ek getiri yaratılması hedeflenmektedir. Yatırım stratejilerinin çeşitli olmasına ek olarak altın fonlarının fiziki altın yatırımlarına kıyasla daha likit varlıklar olması, bireysel yatırımcıların altın alım-satımlarında karşılaştığı fiyat marjlarından daha dar marjlarla işlem yapma olasılıklarının olması ve büyük montanlı kurumsal müşteriler olarak daha avantajlı saklama ve mevduat işlemleri yapabilmelerinin fonları ön plana çıkan unsurlar olduğunu düşünüyoruz.

**"Altın Fonları Ön Planda Kalmaya Devam Edecek" **

Yüksek enflasyondan korunmak için küresel olarak kıymetli maden yatırımlarının ön plana çıktığı görülmektedir. Ancak, enflasyonla mücadele amacıyla politika faizindeki artışlar ve bunun mevduat ya da kısa vadeli faiz getirisi sunan finansal ürünlerdeki getiriyi artırması emtia açısından baskılayıcı bir rol oynayabiliyor. Böyle bir konjonktüre ekonomideki yavaşlama da eşlik ettiğinde emtia açısından işler zorlaşabiliyor. Ancak, burada asıl dikkat edilmesi gereken reel faiz oluyor. Reel faiz yüksekse emtia fiyatı bundan olumsuz etkilenebiliyor. Özetlenen küresel faktörlere ek olarak, yurt içi koşullar açısından değerlendirirsek TL bazında ex-post / gerçekleşen enflasyona göre hesaplanan reel faizlerin halen negatif seviyelerde olması ve yıllık enflasyonda 2024 yılı ilk yarısında artışın devam edeceği beklentimiz dâhilinde altın fonlarının ön planda kalmaya devam edebileceğini düşünüyoruz. Emtia yatırımlarında küresel ekonomik ve jeopolitik konjonktürün tamamının göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu çerçevede enerji emtialarında yılın sonuna kadar arz baskılarının devam edebileceği, jeopolitik risklerin yukarı yönlü oynaklık yaratabileceği ek olarak kuzey yarım kürede kış mevsimine girilmesi ile iklim değişikliğinin yarattığı olumsuz koşulların da etkisiyle artış baskıları olabileceğini değerlendiriyoruz. Küresel ekonomide yavaşlama beklenen, jeopolitik ve iklimsel belirsizliklerin yüksek olduğu mevcut konjonktürde söz konusu belirsizliklerden kaynaklı dönemsel fırsatları değerlendirirken risklere karşı koruma sağlayacak şekilde belirli bir emtia sınıfına odaklanmaktansa daha geniş bir yelpazede yatırım yapan emtia fonlarının değerlendirilebileceğini düşünüyoruz. Bununla birlikte değerli metalleri belirsizliklere, ani gelen yukarı yönlü enflasyon şokları ile dünyada meydana gelebilecek resesyonların devamında merkez bankalarının para politikası aksiyonlarına karşı portföylerde her zaman bulundurmak gerekiyor.

**Değerli Metallerdeki Direncin İtici Gücü Merkez Bankaları Oldu **

2022 ve 2023 yılları boyunca yükselen ABD faizleri değerli metalleri baskılasa da merkez bankalarının altın almaları değerli metallerin dirençli kalmasını sağladı. Son dönemdeki yükseliş ise jeopolitik riskler ile ortaya çıktı. Şu an Çin ve Avrupa ekonomileri hızla soğurken ABD ekonomisi yükselen faizlere karşı büyüme hızını koruyor. Önümüzdeki 6 ay ile 1 yıllık dönemde yükselen faizlerin ABD'yi soğutma ihtimali değerli metallerde güçlü bir rallinin başlamasını sağlayabilir. Değerli metalleri hem enflasyondan korunma hem de güvenli liman olarak portföylerde mutlaka bulunması gereken yatırım araçları olarak görüyoruz. Enflasyonlar pandemi dönemi gibi lojistik sıkıntıların olduğu dönemlerde ya da emtia şokları ile ortaya çıktıklarında değerli metaller enflasyona karşı önemli bir koruma sağlarken, merkez bankaları şokların etkisini azaltıp enflasyonun kendisi ile mücadele etmeye başladığında değerli metaller negatif etkilenmeye başlıyor. Bu nedenle enflasyon dönemlerini de ortaya çıkış dönemleri ve merkez bankalarının enflasyonla mücadele ettikleri dönem olarak ikiye ayırmak gerekiyor. Bununla birlikte güvenli liman ihtiyacı genellikle öngörülebilir bir şekilde ortaya çıkmadığı için portföylerin şoklara karşı korunması adına bir miktar değerli metali sürekli bulundurmak gerekiyor.