Elektrikli araçlarda ağırlıklı olarak lityum Li-ion (iyon) piller kullanılır. Li-ion piller diğer pil çeşitlerine göre daha uzun ömürlüdür, dolum hacimleri daha fazla ve enerji yoğunluğu yüksek pillerdir. Elektrikli araçlara talep arttıkça lityuma olan talep de artmaktadır. Benchmark Mineral İstihbarat'ı, 2030'da lityum talebinin 2,4 milyon ton LCE'ye (lityum karbonat eşdeğeri) ulaşacağını tahmin ediyor. Bu da Benchmark'ın 2022'deki 600.000 ton lityum tahmininden 1,8 milyon ton daha fazladır. vi Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Sürdürülebilir Kalkınma Senaryosu (SDS) çerçevesinde ise 2040 yılında lityum talebinin 40 kat artış göstermesi beklenmektedir.vii Tüm bu gelişmelerle birlikte elektrikli araçlar sektöründe hidrojenelektrikli hibrit gibi yeni trendler çıkıyor, hidrojenli araçlara da ilgi artıyor. Hidrojen yakıt ikmal istasyonları yaygın olmadığından yakıt hücrelilerin sayıları diğer elektrikli araçlarda düşük olsa da 2020'de küresel stoku %40 artmıştır. Dünya çapında hidrojen yakıt istasyonları sayısı da %15 artış göstermiştir.
Büyüme potansiyeli barındıran elektrikli araç sektörüne değindikten sonra bu sektöre yatırım imkânı sunan; 33 bine yakın yatırımcı sayısı olan ve büyüklüğü 1,5 milyar TL'yi aşan İş Portföy Elektrikli Araçlar Karma Fonumuzdan bahsetmek isterim. Fonun içeriğini oluştururken şirketleri üç ana kategori altında inceliyoruz:
1. Elektrikli araç üreten ve elektrikli araçlara yedek parça sağlayan şirketler
2. Elektrikli araçlarda kullanılan çiplerin üreticileri ve sürücüsüz araç teknolojilerine yatırım yapan şirketler
3. Elektrikli araçlarda kullanılan pillerin üreticileri ve pil üretiminde kullanılan nikel, kobalt, lityum gibi elementlerin madencileri
Bahsetmiş olduğumuz bu üç ana kategori altında çok sayıda şirkete yatırım yapılmaktadır. Yatırım yapılan şirketlerden başlıca bahsetmek gerekirse; Tesla Inc, Apple İne, Microsoft Corp, Alphabet Inc, Toyota Motors, Nvidia Corp, Intel Corp, Ford Motor Co, Albemarle Corp. LG Chem Ltd, TDK Corp, Sociedad Quimica y Minera de Chile SA, LG Energy Solution Ltd, Texas Instruments Inc, Analog Devices Inc. gibi şirketler yer almaktadır. Özetleyecek olursak TEFAS'a üye tüm banka ve aracı kumrulardan alınabilen Fonumuz, elektrikli araç üretiminin her safhasında yer alan şirketleri fon portföyüne dahil ederek yatırımcılara pek çok yenilikçi teknolojiye, bu teknolojilerin ham madde sağlayıcılarına ve sektörün geleceğine yatırım imkânı sağlıyor. Yukarıda belirttiğim sebepler doğrultusunda ana akım otomobil üreticileriyle elektrikli araçlarda kullanılan çiplerin üreticilerinin ve sürücüsüz araç teknolojilerini üreten şirketlerin bu alana daha fazla yatırım yapması ve bu pillerin üretiminde kullanılan madenlere olan talebin artması beklendiğinden, sektörün daha da büyüyeceğini öngörüyor ve yatırımcılara bu büyüme potansiyelinden faydalanma olanağı sunuyoruz.
KAYNAKLAR:
i. Electric Vehicle Basic https://www. electricforall.org/what-is-an-electnc-car/
ii. IEA (Kasını 2021) Electric Vehicles Tracking Repori https://www.iea.org/ reports/electric-vehicles
iii. Department of energy (2014) The History of Electric Car. https://www. et iergy.gov/timel i ne/timeline-bistoryelectric-car
iv. IEA (2022). Global Supply Chains of EVBatteries https://iea.hloh.core. windows. net/assets/4eb8c252-76b 14 710-8f5e-867e751c8dda/Globa!SupplyChainsqfEVBatteries.pdf
v. IEA (2022): Global Supply Chains of EVBatteries
vi. Benchmark (2022): Analysis: Lithium Indııstry https://www.bencb mark m i ı lerals. com/mem bersh ip/ a nalysis-lith iu m-industry-needs-42billion-to-meet-2030-demand/
vii. lityum https://t24.com.tr/haber/ uretim-lalebin-gerisinde-kaliyorcip-krizinin-yerini-lityum-krizi-mialacak. 1030334
viii. IEA (2021) Global EV Outlook 2021, Trends and developments in electric vehicle markets https://www. iea.org/reports/global-ev-outlook-2021/ trencls-a nd-developments-in-electricvehicle-markets
ix. İş Portföy 2022
2024 yılının ilk 9 ayında yıllık ortalama %3,2 büyüyen Türkiye ekonomisinin 2024’ü %3’ün bir miktar altında bir reel GSYH artışı ile tamamladığını düşünüyoruz. Bu yıl ise riskler aşağı yönlü olmakla birlikte büyümenin %3,5’e hızlanmasını bekliyoruz. Yılın ilk yarısında görece daha zayıf bir büyüme öngörürken, ikinci yarıda ise faiz indirimlerinin etkisinin de devreye girmesi ile ekonomik aktivitenin hız kazanabileceğini değerlendiriyoruz.
